ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ

Με λίγα λόγια

Αν ρωτήσουμε έναν έμπειρο κηπουρό τι του έρχεται το μυαλό όταν ακούει τη φράση “μαύρος χρυσός”, πιθανότατα δε θα μας απαντήσει το πετρέλαιο, αλλά το κομπόστ. Το κομπόστ είναι μια βιολογική ουσία που προκύπτει από τη διαδικασία της κομποστοποίησης και πραγματικά μεταμορφώνει το έδαφος του κήπου μας, δίνοντας επιπλέον θρεπτικά στοιχεία και γεύση στα φρούτα και λαχανικά που συλλέγουμε από τον κήπο μας. 

Η κομποστοποίηση είναι μια άκρως φιλική προς το περιβάλλον διαδικασία με εξαιρετικά αποτελέσματα όσον αφορά στη θρέψη των φυτών στο σπίτι, προσφέροντας σημαντική εξοικονόμηση χρημάτων. Είναι μια διαδικασία κατά την οποία οργανικά υπολείμματα όπως για παράδειγμα φύλλα, χόρτα, κλαδιά, φλούδες και άλλα υπολείμματα τροφών (π.χ. τσόφλια αυγών) που μπορεί να υπάρχουν στην κουζίνα αλλά και τον κήπο μας, μετατρέπονται μέσω διαφόρων διαδικασιών και με τη βοήθεια μικροοργανισμών του εδάφους σε μια ουσία πλούσια σε θρεπτικά συστατικά που ονομάζεται κομπόστ.

Με σωστή χρήση και προσθήκη του κομπόστ:

1. Αντιμετωπίζεται η διάβρωση των εδαφών.
2. Το έδαφος γίνεται πολύ πιο πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, ενώ
3. Αυξάνεται η ικανότητά του να συγκρατεί το νερό.
4. Παράλληλα, μειώνουμε αισθητά την ποσότητα των οικιακών μας απορριμάτων, καθώς ένα μέρος αυτών ανακυκλώνεται.

Μία συμβουλή πριν αρχίσουμε:

Η πιο σημαντική συμβουλή που μπορούμε να δώσουμε σε κάποιον που ενδιαφέρεται να ξεκινήσει την κομποστοποίηση είναι η εξής: Μην υπεραναλύετε τα πράγματα, καθώς η υπερανάλυση οδηγεί σε παράλυση. Δε χρειάζεται ούτε να κυκλοφορείτε με ένα θερμόμετρο στο χέρι για να θερμομετρείτε συνεχώς το σωρό σας ούτε να ζυγίζετε σχολαστικά τα επί μέρους υλικά με στόχο να φτάσετε στην τέλεια αναλογία άνθρακα προς αζώτου. Η κομποστοποίηση συμβαίνει εδώ και εκατομμύρια χρόνια στη γη, ακόμα και χωρίς τις τέλειες συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας και αναλογίας υλικών. 

Τι θα χρειαστούμε:

Υλικά που είναι απολύτως απαραίτητα για την Κομποστοποίηση.

Τα υλικά που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στην κομποστοποίηση χωρίζονται σε:

1. πράσινα (χλωρά) και
2. καφέ (ξερά).

Με τον όρο πράσινα (χλωρά) εννοούμε τα περισσότερα υπολείμματα της κουζίνας μας. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε φλούδια από όλα τα φρούτα (π.χ. μήλα, μπανάνες, πορτοκάλια, ακτινίδια), υπολείμματα από σαλάτες (μαρούλι, λάχανο κτλ) καθώς και ολόκληρα φρούτα και λαχανικά που δεν προλάβαμε να καταναλώσουμε και βλέπουμε ότι είναι έτοιμα να σαπίσουν. Στην κατηγορία πράσινα (χλωρά) υλικά εντάσσονται επίσης όλα τα περιττά χλωρά υλικά από τον κήπο μας (λουλούδια που έχουν αρχίσει να μαραίνονται, χλωρά χόρτα που απομακρύνθηκαν από τον κήπο, πεσμένα φύλλα κτλ.) Όλα αυτά υλικά είναι πλούσια κυρίως σε άζωτο και είναι άκρως απαραίτητα για την κομποστοποίηση.

Με τον όρο καφέ (ξερά) εννοούμε υλικά όπως χώμα κήπου, ήδη υπάρχον κομπόστ, άχυρο, πριονίδια, σανό, τεμαχισμένα ξερά κλαδιά, ξερά χόρτα, ξερά φύλλα κτλ. Τα υλικά αυτά είναι πιο πλούσια σε άνθρακα. 

Τέλος, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τσόφλια αυγών (πλούσια σε ασβέστιο), υπολείμματα από τα φίλτρα καφέ, καθώς και τεμαχισμένες εφημερίδες και χαρτόνια. Όσο πιο μεγάλη ποικιλία έχουμε στην πρώτη ύλη της κομποστοποίησης, τόσο πιο ποιοτικό και θρεπτικό το κομπόστ που θα δημιουργηθεί κάποιες εβδομάδες αργότερα. 

Τι να μην χρησιμοποιήσουμε ως υλικά για την κομποστοποίηση

Δεν είναι όλα τα υλικά της κουζίνας και του κήπου κατάλληλα για κομποστοποίηση. Απαγορεύεται να χρησιμοποιήσουμε υπολείμματα γαλακτοκομικών προϊόντων και κρέατος, συμπεριλαμβανομένων των αλλαντικών. Εννοείται ότι δε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οτιδήποτε πλαστικό ή συνθετικό. Επίσης, είναι καλύτερα στα πρώτα μας βήματα να μην χρησιμοποιήσουμε κοπριά, καθώς χρειάζεται μια εμπειρία για το τι είδους κοπριά θα μας ωφελήσει. 

Μέγεθος Υλικών και Αναλογίες 

Σαν ένα γενικό μέσο όρο, θα λέγαμε ότι οι δύο αυτές ομάδες υλικών θα πρέπει να είναι σε ίση αναλογία, περίπου 1 ξερό προς 1 χλωρό. Αυτές οι αναλογίες αναφέρονται σε τεμαχισμένα και όχι ολόκληρα υλικά. Πάντως δεν θα πρέπει να ανησυχείτε αν δεν πετύχετε την τέλεια αναλογία, καθώς η κομποστοποίηση θα ξεκινήσει έτσι και αλλιώς.

Έχει όμως τεράστια σημασία το μέγεθος των υλικών αυτών να είναι το κατάλληλο προτού τοποθετηθούν σε στρώσεις στο σιλό χώνευσης. Τα υλικά και των δύο ομάδων πρέπει να είναι τεμαχισμένα σε πολύ μικρά κομμάτια. Ο λόγος είναι ότι ο αέρας πρέπει να κυκλοφορεί άνετα ανάμεσα στα υλικά αυτά και να δίνει δύναμη στα αερόβια βακτήρια να προχωρήσουν στην αποσύνθεση όσο πιο γρήγορα γίνεται. Αν αφήσουμε ολόκληρα κομμάτια χωρίς να τα περάσουμε από έναν τεμαχιστή (π.χ. αν χρησιμοποιήσουμε μία ολόκληρη φλούδα μπανάνας ή μία ολόκληρη ντομάτα), η διαδικασία της κομποστοποίησης θα καθυστερήσει αρκετά, και μπορεί να χρειαστεί ένας ολόκληρος χρόνος για κάτι που μπορούμε να έχουμε σε 2,5 μήνες. Η εταιρία STIHL διαθέτει μια μεγάλη γκάμα ηλεκτρικών αλλά και βενζινοκίνητων τεμαχιστών. Με μια γκάμα που περιλαμβάνει επτά μοντέλα, οι αποδοτικοί ηλεκτρικοί τεμαχιστές της STIHL είναι κατάλληλοι για διαφορετικές ποσότητες υλικού κοπής: είτε για τον περιστασιακό τεμαχισμό μικρών ποσοτήτων κομμένου χόρτου είτε για τον συχνό θρυμματισμό πιο σκληρών κλαδιών.