6 Συχνά λάθη που οδηγούν σε υποβάθμιση ποιότητας του Ελαιολάδου

Αφού έχουμε αναλύσει διεξοδικά τα πιο συχνά λάθη που γίνονται στην καλλιέργεια της ελιάς (δείτε εδώ το σχετικό άρθρο), και τα οποία έχουν επιπτώσεις στην ποσότητα και ποιότητα του ελαιολάδου, πάμε να δούμε πιο ειδικά κάποια συχνά λάθη που κάνουν οι καλλιεργητές και οδηγούν στην υποβάθμιση της ποιότητας του ελαιολάδου. 

1. Εχθροί και ασθένειες που δεν αντιμετωπίζονται. Η καλλιέργεια πολλές φορές αφήνεται εντελώς στην τύχη της ανεξαρτήτως καιρικών και άλλων συνθηκών και πηγαίνουμε στον ελαιώνα μόνο κατά τη συγκομιδή. Ακόμα και στη βιολογική καλλιέργεια, ένας ψεκασμός με χαλκό ιδιαίτερα σε ένα βροχερό φθινόπωρο κρίνεται πολλές φορές απαραίτητος. Ασθένειες όπως το γλοιοσπόριο παραμονεύουν και μπορούν να υποβαθμίσουν όλη την παραγωγή ακόμα και 1-2 εβδομάδες πριν τη συγκομιδή, και ενώ όλα έδειχναν τέλεια. Διαβάστε περισσότερα για τον ψεκασμό της ελιάς με χαλκό εδώ. Ο Δάκος είναι επίσης ένας παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει σε άμεση υποβάθμιση της ποιότητας του ελαιολάδου. Πρόσφατα σε ελαιώνες της Κρήτης, η προσβολή από δάκο και γλοιοσπόριο είχαν ως αποτέλεσμα τη δραματική αύξηση της οξύτητας. Ως αποτέλεσμα, περίπου το 80% της παραγωγής κάποιων περιοχών (με πάρα πολύ καλούς ελαιώνες) ήταν τόσο κακής ποιότητας, που κατευθύνθηκε τελικά για βιομηχανική χρήση.
2. Ένας δεύτερος παράγοντας που πρέπει να κατανοήσει ο ελαιοκαλλιεργητής είναι ο κίνδυνος επιμόλυνσης από εξωτερικές πηγές. Εδώ δεν εννοούμε φυσικά μόνο τα φυτοφάρμακα. Ακόμα και κατά τη διάρκεια κλαδέματος ή συγκομιδής, υπάρχει ο κίνδυνος επιμόλυνσης του καρπού, του εδάφους ή πηγής νερού από τη λειτουργία κάποιου μηχανήματος (π.χ. λάδι αλυσίδων). Ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που το κλάδεμα συμπίπτει με τη συγκομιδή, είναι πιθανόν οι ελιές μας να επιμολυνθούν από υδρογονάνθρακες ορυκτελαίων που περιέχονται σε λιπαντικά. Κάτι τέτοιο φυσικά θα έχει άμεσες συνέπειες για το προϊόν μας. Για το λόγο αυτό, οι ελαιοκαλλιεργητές συχνά προτιμούν φυτικά λιπαντικά που αποικοδομούνται πλήρως στο έδαφος μέσα σε μικρό χρόνο και δεν θεωρούνται επικίνδυνα για τον καρπό μας ή το περιβάλλον. Για παράδειγμα, το λάδι αλυσίδων STIHL Bioplus, είναι εξαιρετικά φιλικό προς το περιβάλλον, έχοντας παράλληλα άριστες ιδιότητες λίπανσης και πρόσφυσης. Είναι ένα φυτικό λιπαντικό υψηλής ποιότητας που έχει άριστες επιδόσεις σε εύκρατες και ζεστές κλιματικές ζώνες. Έχει λάβει το βραβείο «Γαλάζιος Άγγελος» για την προστασία του περιβάλλοντος.
3. Αλόγιστη Εφαρμογή Λιπασμάτων χωρίς καμία έρευνα. Για όλες τις καλλιέργειες είναι γνωστό ότι πρέπει να γίνει ανάλυση εδάφους πριν τη λίπανση, προκειμένου να δούμε ακριβώς ποια στοιχεία βρίσκονται σε έλλειψη και τι διορθωτικές ενέργειες πρέπει να κάνουμε. Κάθε χωράφι είναι μοναδικό και έχει μοναδικές ανάγκες. Ειδικά στην περίπτωση της ελιάς, αν εφαρμόσουμε λίπανση χωρίς έρευνα (φυλλοδιαγνωστική και ανάλυση εδάφους), μπορεί να συντελέσουμε στην αλκαλίωση η οξίνιση εδαφών, κάτι που θα υποβαθμίσει το προϊόν μας. Η χρήση σύνθετων λιπασµάτων ενδέχεται να αυξήσει υπερβολικά τον φώσφορο στο έδαφος, δηµιουργώντας προβλήµατα στη φυσιολογία του δέντρου. Κάτι τέτοιο μπορεί να μας δημιουργήσει εκτός των άλλων προβλήματα και στην ωρίμανση του καρπού. 
4. Κάνουμε τη συγκομιδή όσο το δυνατόν αργότερα (“όσο αργότερα τόσο το καλύτερο”). Και αυτό είναι ένα πάρα πολύ συχνό λάθος των ερασιτεχνών καλλιεργητών. Μάλιστα, πολλές φορές λέγονται δικαιολογίες του τύπου “δε μαζεύουμε ακόμη τις ελιές, τις κρατάμε πάνω στο δέντρο για να τραβήξουν περισσότερο λάδι”. Η συγκομιδή αργότερα από το φυσιολογικό όμως σε καμμία περίπτωση δεν αυξάνει την ποσότητα του ελαιολάδου, ενώ στην πραγματικότητα υπάρχουν άμεσες επιπτώσεις στην ποιότητα. Η αργοπορημένη συγκομιδή έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της συγκέντρωσης κάποιων ουσιών (αλδεϋδικές και φαινολικές ενώσεις). Η μείωση αυτή έχει άμεση επίπτωση τόσο στα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του ελαιολάδου, όσο και στη διατροφική του αξία.
5. Μεσολαβεί αρκετός χρόνος από τη συγκομιδή έως τη μεταφορά στο ελαιοτριβείο για άμεση ελαιοποίηση. Ένα κλασικό ερώτημα ενός νέου ελαιοπαραγωγού είναι γιατί όλοι οι ελαιοκαλλιεργητές στο τέλος της ημέρας συγκομιδής συνωστίζονται σε μεγάλες ουρές στα ελαιοτριβεία της περιοχής για να δώσουν άμεσα τις ελιές για ελαιοποίηση. Αρκετές φορές καταντάει η πολύωρη αυτή αναμονή στις ουρές να είναι πιο κουραστική και από την ίδια τη συγκομιδή. Δε θα μπορούσαν π.χ. να μαζέψουν όλες τις ελιές σε δύο εβδομάδες, να τις αποθηκεύσουν στο χώρο τους και να τις πάνε στο ελαιοτριβείο μία φορά στο τέλος; Η απάντηση είναι όχι. Αν μεσολαβήσει χρόνος από τη συγκομιδή ως την ελαιοποίηση, ξεκινούν οι μικροβιακές ζυμώσεις, και υπάρχει κίνδυνος για ανάπτυξη μυκήτων, αύξηση της οξύτητας και υποβάθμιση οργανοληπτικών χαρακτηριστικών. Κανείς δε μπορεί να σας ποσοτικοποιήσει με ακρίβεια τη ζημιά αυτή (αν τις αφήσεις Χ μέρες, θα χάσεις Υ σε οξύτητα ή άλλες παραμέτρους). Παρόλα αυτά, αν έχετε τη δυνατότητα, καλό είναι να οδηγείτε άμεσα τον καρπό προς ελαιοποίηση. Επίσης, λάβετε υπόψην σας ότι σε περιόδους μεγάλης αιχμής, από τη στιγμή που θα παραδώσετε τις ελιές στο ελαιοτριβείο και θα φύγετε, ενδεχομένως να περάσουν άλλες 1-2 μέρες έως ότου το ελαιοτριβείο ξεκινήσει τη διαδικασία, καθώς θα έχει δημιουργηθεί μεγάλη σειρά προτεραιότητας.  
6. Αποθήκευση. Η σωστή αποθήκευση του ελαιολάδου είναι σημαντική, καθώς το ελαιόλαδο αποτελεί ένα ζωντανό προϊόν που ανά πάσα στιγμή μπορεί να υποστεί υποβάθμιση της ποιότητάς του λόγω φυσικοχημικών διεργασιών (π.χ. οξείδωση). Είναι γνωστό ότι το ελαιόλαδο δεν αγαπά το οξυγόνο και τη θερμοκρασία. Συνεπώς, το αποθηκεύουμε σε αδιαφανείς ανοξείδωτες συσκευασίες, σε σταθερή θερμοκρασία οπωσδήποτε κάτω των 18 βαθμών Κελσίου. Προσέχουμε οι συσκευασίες να είναι γεμάτες και αεροστεγώς κλειστές.

Πηγή: wikifarmer.com/el